Op 12 mei jl. heeft de demissionaire ministerraad ingestemd met het besluit om een evaluatiecommissie in te stellen. De commissie is met terugwerkende kracht tot en met 19 april 2021 ingesteld. Dit is de datum waarop de commissie feitelijk met haar voorbereidende werkzaamheden is gestart. Dit is te lezen in een brief van demissionair minister van Financiën, Wobke Hoekstra, gericht aan de Tweede Kamer.
De commissie heeft tot taak onderzoek te doen naar de handelwijze van De Nederlandsche Bank (DNB) en het Ministerie van Financiën ten aanzien van de Nederlandsche Algemeene Maatschappij van Levensverzekering “Conservatrix” N.V. bij de overdracht aan Trier Holding B.V. en in de periode daarna tot aan het faillissement alsmede naar de toereikendheid van het betreffende wettelijke kader.
De commissie bestaat uit twee leden:
- mw. mr. P.F.M. (Pauline) van der Meer Mohr (LinkedIn-profiel Van Der Meer Mohr) en
- dhr. R. (Roelof) Konterman (LinkedIn-profiel Konterman).
De kosten van deze commissie en de kosten van de specialisten die deze commissie in gaat huren komen voor rekening van de minister van Financiën en DNB. De commissie streeft er naar een eindrapport in het najaar van 2021 gelijktijdig aan de minister en aan de Raad van Commissarissen van DNB aan te bieden. Vier weken na het uitbrengen van het eindrapport is de commissie opgeheven.
Onderzoeksvraag
De commissie is verzocht een onderzoek uit te voeren op basis van de volgende centrale onderzoeksvraag: Hebben DNB en het Ministerie van Financiën ten aanzien van Conservatrix bij de overdracht aan Trier Holding B.V. en in de periode daarna tot het faillissement adequaat gehandeld en was het wettelijk kader hiervoor toereikend? De onderzoeksvraag kan worden uitgesplitst in twee deelvragen:
- Hebben DNB en het Ministerie van Financiën ten aanzien van Conservatrix bij de overdracht aan Trier en in de periode daarna tot het faillissement, adequaat gehandeld?
- Is het wettelijk kader door DNB en het Ministerie correct toegepast en is dat wettelijk kader toereikend?
Vrijheid voor de commissie
De commissie heeft de vrijheid om haar onderzoek naar eigen inzicht vorm te geven. Echter, volgens de minister zijn er een aantal onderwerpen waarvan het in de rede ligt dat de commissie daaraan bijzondere aandacht besteedt. Dit betreft volgens de minister:
- De gang van zaken rond de overdracht aan Trier in mei 2017, waaronder de beslissing om aan Trier over te dragen, de voorwaarden waaronder de aandelen in Conservatrix aan Trier werden overgedragen en de afspraken die in dat kader met Trier en eigenaar Eli Global zijn gemaakt. Dit betreffen met name de afspraken ten aanzien van de herkapitalisatie van Conservatrix en de herverzekering door Colorado Bankers Life (CBL), de instandhoudingsverplichting van de solvabiliteit, de beleggingsstrategie alsmede de toetsing van de uiteindelijk belanghebbende.
- De beoordeling van het overdrachtsplan door de Minister van Financiën op basis van zijn wettelijke taak.
- De gang van zaken rondom de herverzekering van de verplichtingen jegens Conservatrix van herverzekeraar CBL bij de Bankers Reinsurance Group Limited gevestigd op Barbados (de retrocessie).
- De rol van DNB en van de Amerikaanse toezichthouder (North Carolina Department of Insurance, NCDOI) ten aanzien van CBL en andere onderdelen van de Eli Global groep en de informatie-uitwisseling tussen DNB en de NCDOI.
- De rol van DNB bij de pogingen van Conservatrix tot herstel (waaronder nakoming van de afspraken met Trier en de poging tot verkoop).
- De rol van Minister van Financiën in de periode vanaf de overdracht aan Trier tot aan het faillissement.
- De besluitvorming door DNB gedurende de herstelfase en in aanloop naar het faillissement.
- De benoeming van de Wft-curator (ex artikel 1:76 van de Wet op het financieel toezicht) door DNB in september 2020.
- De beoordeling van het verzoek om financiële steun van Conservatrix door de Minister van Financiën in augustus en september 2020.
- Beoordeling van de ‘algemeen belang’-test (ex artikel 3:85 van de Wet op het financieel toezicht) door DNB ten aanzien van Conservatrix.
- De toereikendheid van het wettelijk kader en het instrumentarium dat DNB ter beschikking staat.
Polishouders doen er niet toe
De minister spreekt in zijn brief en zijn besluit met geen woord over de zware gevolgen van dit faillissement voor polishouders. De polishouders konden geen enkele invloed uitoefenen op de door en voor Conservatrix gemaakte keuzes. De polishouders moesten vertrouwen op hun overheid en het door hun overheid ingerichte toezicht.
Juist in Den Haag hebben politieke partijen, onder aanvoering van vertegenwoordigers in de Tweede Kamer, de mond vol van het organiseren van ‘macht en tegenmacht’ en over ‘het wantrouwen tussen overheid en burger’. Allemaal en zogenaamd met als doel om burgers beter te beschermen tegen een te rigide overheid. Echter, alles wat de ‘Toeslagenaffaire’ veroorzaakte is terug te zien in de omgang met Conservatrix. Ambtenaren en politici die strak volgens de regels handelen, waarbij het helpen van mensen op de tweede plaats komt.
In het instellingsbesluit is bepaald dat alle informatie die de commissie ontvangt geheim moet worden gehouden, tenzij deze al openbaar was. Was deze achterkamertjes politiek niet iets waar het huidige demissionaire kabinet mee worstelt? Conservatrix is al failliet, waarom kan er dan niet volledig transparant met deze informatie worden omgegaan? Hebben polishouders daar dan geen recht op?
De Stichting heeft DNB al gevraagd naar mogelijke alternatieven ten tijde van de keuze voor de gedwongen overdracht. Het lijkt er nu op dat die alternatieven buiten het onderzoek worden gehouden. De Stichting zal zich dus tot de commissie gaan wenden om ook de gevolgen voor polishouders, de beschikbare alternatieven voor de gedwongen overdracht, überhaupt de redenen voor DNB om te kiezen voor de gedwongen overdracht en de omgang met geheimhouding bij de commissie aan de orde te stellen.
De Stichting heeft al eerder vraagtekens geplaatst bij de onafhankelijkheid van dit onderzoek. Irritant en onbegrijpelijk blijft dat dit onderzoek onder regie van de Raad van Commissarissen van DNB en de minister uitgevoerd gaat worden. Zoals bekend volgt het faillissement van Conservatrix op een roerige periode en na vele ingrepen door diezelfde toezichthouder. De regierol die DNB heeft gespeeld is tenminste bijzonder te noemen. En zoals bekend is de minister van Financiën eindverantwoordelijk voor het doen en laten van DNB. De Stichting zal bij de commissie dus ook vragen gaan stellen over de wijze waarop het onderzoek plaats gaat vinden om een inschatting te kunnen maken of ‘de slager zijn eigen vlees gaat keuren’.
Meer informatie
2021-05-12 Kamerbrief Instelling Evaluatiecommissie
2021-05-12 Instellingsbesluit Evaluatiecommissie